văn hóa - xã hội

Ngày 15/4/2022, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo về một đợt bùng phát bệnh viêm gan cấp tính nặng chưa rõ nguyên nhân ở 74 trẻ em trên khắp Vương quốc Anh. Đến nay, đã có hơn 23 quốc gia ở châu Âu, châu Mỹ, Tây Thái Bình Dương và Đông Nam Á ghi nhận các trường hợp mắc bệnh này.

1. Viêm gan là gì?

- Viêm gan là tình trạng các tế bào gan bị tổn thương và viêm nhiễm khiến các chức năng gan bị suy giảm.

- Viêm gan chưa rõ nguyên nhân là tình trạng gan bị viêm nhiễm chưa xác định rõ nguyên nhân, bệnh xảy ra ở trẻ từ 1 tháng tuổi đến 16 tuổi.

- Viêm gan có thể do nhiễm virus (gọi là viêm gan virus), do rượu bia, do thuốc hoặc các hoá chất khác, do một số rối loạn chuyển hoá, rối loạn hệ miễn dịch… Các loại virus chính đã biết gây ra bệnh viêm gan virus cấp tính ở người gồm virus viêm gan A, B, C, D và E. Đa số các trường hợp viêm gan cấp tính do 5 loại virus này sẽ tự hồi phục trong vòng vài tuần đến vài tháng, chỉ một tỷ lệ nhỏ (<1%) bệnh diễn tiến đến tình trạng viêm gan tối cấp và có thể gây tử vong.

2. Vì sao viêm gan chưa rõ nguyên nhân lại nguy hiểm?

Hiện nay, hầu hết bệnh nhân mắc viêm gan chưa rõ nguyên nhân đều hồi phục sau vài tuần hoặc vài tháng điều trị, tuy nhiên vẫn có một số trường hợp bệnh chuyển nặng và tử vong.

Các triệu chứng cảnh báo ban đầu của bệnh viêm gan lạ rất dễ nhầm lẫn với các triệu chứng bệnh truyền nhiễm về đường hô hấp (cúm, viêm phổi…) hay đường tiêu hóa (tiêu chảy cấp, tả, thương hàn…), thậm chí COVID-19. Nhiều phụ huynh cứ nghĩ trẻ nhiễm COVID-19 mà không cần xét nghiệm, dẫn đến phát hiện và can thiệp điều trị muộn, có thể dẫn đến những biến chứng và hệ lụy đáng tiếc.

3. Triệu chứng của bệnh

Bệnh viêm gan bí ẩn nhìn chung có các triệu chứng giống với bệnh viêm gan virus cấp tính do virus viêm gan A, B, C, D và E gây ra như mệt mỏi, chán ăn, nôn ói, đau bụng trong vòng 3 – 10 ngày đầu tiên; sau đó vàng mắt vàng da, tiểu sậm màu có thể xuất hiện, khi vàng mắt vàng da xuất hiện thì bệnh nhân không sốt.

4. Viêm gan bí ẩn có liên quan đến nhiễm COVID-19 và tiêm vắc xin COVID-19 không?

Hiện nay, không có bằng chứng cho thấy vắc xin phòng COVID-19 liên quan gì đến sự gia tăng đột biến các ca viêm gan. Ở Anh, nơi tập trung nhiều ca viêm gan nhất, không có trường hợp nào trong số này được tiêm vắc xin Covid-19, bởi trẻ nhỏ dưới 5 tuổi chưa hề được tiêm phòng vắc xin Covid-19.

Theo báo cáo của WHO vào ngày 23/4/2022, trong tổng số 169 ca viêm gan chưa rõ nguyên nhân, chỉ có 20 ca được phát hiện nhiễm COVID-19 (trong đó có 19 ca đồng nhiễm COVID-19 và adenovirus), điều này cho thấy bệnh viêm gan chưa rõ nguyên nhân ít có liên quan đến nhiễm COVID-19.

5. Những lưu ý về phòng bệnh viêm gan cho trẻ.

- Đến nay Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp trẻ mắc viêm gan cấp tính chưa rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, nguy cơ bệnh xâm nhập vào nước ta là rất cao. Do đó, các bậc cha mẹ nên theo dõi tình hình bệnh và các thông tin từ Bộ Y tế, không nên quá hoang mang, lo lắng.

- Nếu trẻ có các biểu hiện như nôn, tiêu chảy, mệt mỏi, có dấu hiệu vàng mắt vàng da, viêm kết mạc… cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám.

- Trong khi chờ các kết quả nghiên cứu khẳng định nguyên nhân gây bệnh, các bậc phụ huynh cần lưu ý tuân thủ các nguyên tắc thực hiện vệ sinh cá nhân có thể là nguồn lây bệnh cho trẻ như: Không dùng chung các vật dụng cá nhân, đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn (nhất là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, trước khi chạm vào mắt mũi miệng của mình), thực hiện ăn chín uống sôi, không ăn đồ sống, đảm bảo nguồn nước sạch và xử lý tốt chất thải của bệnh nhân, vì đó có thể là đường lây truyền.